Bij meerdere supermarkten en drogisterijen ligt al enige tijd geen ibuprofen meer in de schappen. Een grondstoffentekort is de boosdoener. Maar hoe zit dat eigenlijk – en werkt een paracetamolletje slikken misschien net zo goed?

Overal geldt hetzelfde verhaal: het schap met daarin de felroze pijnstiller is leeg, terwijl doosjes met andere pijnstillers wel in de schappen staan. ‘Binnenkort weer beschikbaar’, valt op een klein bordje te lezen, maar niemand lijkt te weten wanneer de pijnstiller weer op voorraad is. De supermarktketens noemen de plots grote vraag als oorzaak voor de lege schappen. Dit tekort heeft alles te maken met de ‘beschikbaarheid van grondstoffen in de markt’. Dat bevestigt Marcel Bouvy, hoogleraar farmaceutische patiëntenzorg. Volgens hem zijn er vaker problemen binnen de geneesmiddelenproductie.

Hij noemt het een kwetsbare keten, omdat de Nederlandse supermarkten en drogisten afhankelijk zijn van internationale leveranciers. De productieketen – de weg die de pillen afleggen voor ze bij een Nederlandse apotheek, supermarkt of drogist liggen – is lang en onderweg kan er een hoop misgaan. ,,Soms heb je te maken met overstromingen of natuurgeweld in het gebied van de fabriek. Ook kan een machine eruit liggen of de organisatie aan het renoveren zijn”, zegt de hoogleraar.

Dat zijn dus allerlei omstandigheden die zorgen dat een fabriek stil komt te liggen. En wisselen van leverancier kan niet zomaar, zegt de hoogleraar: ,,Een fabrikant mag alleen grondstoffen gebruiken van een vooraf goedgekeurde leverancier.” Als de leverancier uitvalt, is het dus een kwestie van wachten tot de fabriek weer draait.

Het verklaart mogelijk waarom niet iedere winkelketen last heeft van de tekorten, en er bij de Kruidvat in de binnenstad van Utrecht wel een flinke voorraad in de schappen ligt. Daar is er ‘absoluut geen sprake’ van tekorten, aldus een woordvoerder. De hoogleraar wijdt de tekorten ook gedeeltelijk aan de marktwerking: ,,Er wordt gestuurd op lage prijzen, alles moet zo goedkoop mogelijk. Je betaalt voor een pakje paracetamol vaak maar 50 cent. Dat kan alleen met grote fabrieken, grote productie en weinig voorraad. Als er ergens in de keten iets misgaat, heb je dus geen reserves.”

‘Vergelijkbaar effect’

Maakt het uit wat je slikt? ,,Paracetamol en ibuprofen zijn allebei goede pijnstillers, bij hoofdpijn zullen ze een vergelijkbaar effect hebben”, zegt Bouvy. Hij noemt dat er ‘gemiddeld genomen’ geen enkel verschil is in reguliere pijnstilling. ,,De enige typen klachten waarbij ibuprofen mogelijk beter werkt, is bij pijn in de gewrichten. Ibuprofen kan helpen als de pijn komt door een ontstekingsproces.”

De keuze in pijnstiller is enorm voorkeursafhankelijk, zegt de hoogleraar. ,,Voor een groot deel is dat placebo: mensen denken vooral dat de één beter werkt dan de ander.” Als de ibuprofen niet op voorraad is, doet de paracetamol prima de klus, zegt hij. ,,Een ibuprofen is niet sterker dan een paracetamol.”